Կյանքի ոչ բջջային ձևեր ՝ վիրուսներ

Բնության մեջ գոյություն ունեն կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ օրգանական նյութերից կազմված կառույցները։ Դրանք չունեն բջջային կառուցվածք։ Այս «էակները» կոչվում են վիրուսներ և այն իրենից ներկայացնում է կյանքի ոչ բջջային ձևերը։ 

Վիրուսները կենսագործում են միայն կենդանի օրգանիզմների բջիջներում։ Նրանք թափանցում են բջջի մեջ, բազմանում բջջի ցիտոպլազմում և կորիզում։ Վիրուսներն ունեն բյուրեղների ձևեր։ Բնակվելով կենդանի բջիջներում վիրուսները բազմաթիվ և շատ վտանգավոր հիվանդություններ են առաջացնում։ 

Օրինակ ՝ կարմրուկ, գրիպ, խոզուկ և այլն։ Բույսերի վիրուսային հիվանդություններից հայտնի է ծխախոտի, ոլոռի և այլ բույսերի հիվանդությունները։ Վիրուսները քայքայում են հիվանդ բույսերի քլորոպլաստները և տերևների ախտահարված մասերը գունազրկվում են։ Վիրուսային մասնիկը կամ վիրիոնը կազմված է ԴՆԹ-ից կամ ՌՆԹ-ից, որը պատված է սպիտակուցներով։ Կան նաև բարդ վիրուսային մասնիկներ, որոնք պարունակում են ֆերմենտներ և շրջապատված են լիպիդային թաղանթով։ Դրանցից են օրինակ ՝ բշտիկավոր ստոմատիտի (բերանի խոռոչի բորբոքում) կամ ՄԻԱՎ և ՁԻԱՀ վիրուսները։ 

Կան նաև վիրուսներ, որոնք բնակվում և բազմանում են բակտերիաներում։ Դրանք կոչվում են ՝ բակտերիաֆագեր։ Դրանց մի մասը քայքայում է բակտերիաներին և այդ պատճառով կարող է օգտագործվել տարբեր բակտերիային հիվանդություններում։ Օրինակ ՝ դիֆթերիայի կամ խոլերայի բուժման նպատակով։ Աղիքային ցուպիկի բջջում բնակվող բակտերիաֆագը իր ձևով շերեփուկ է հիշեցնում։ 

Նրա մարմինը կազմված է գլխիկից, որի ներսում գտնվում է ԴՆԹ, պոչիկից և մի քանի պոչային ելուններից, որոնք կազմված են սպքտակուցներից։ Բակտերիաֆագը ամրանանալով ցուպիկի մակերևույթին «տարրալուծում» է բակտերիայի բջջաթաղանթը, հետո բակտերիաֆագի ԴՆԹ-ն ներարկվում է բջջի մեջ։ Դրան մասնակցում են սպիտակուցները, հետո ցուպիկը սկսում է սինթեզել ոչ թե իր սեփականԴՆԹ-ն, այլ բակտերիաֆագի ԴՆԹ-ն, այնուհետև ԴՆԹ-ում գաղտնագրված սպիտակուցները։ Բակտերիաֆագը բազմանում է, իսկ բակտերիան քայքայվում։ Բակտերիաների, սնկերի, բույսերիկամ կենդանիների վերաբերյալ հայտնի տեղեկությունները վկայում են այն մասին, որ վիրուսները չեն կարող ընդգրկվել նրանցից և ոչ մեկի խմբում։

Երկրաչափություն դաս 19

Երկու նման եռանկյունների մակերեսների հարաբերությունը հավասար է նմանության գործակցիքառակուսուն:

Անկյան կիսորդի Թեորեմ: Եռանկյան անկյան կիսորդը դիմացի կողմը հարաբերում է կից կողմերին համեմատական մասերի: 

Թեորեմ: Նման եռանկյունների պարագծերի հարաբերությունը հավասար է նմանության գործակցին:

S/S1=16/25=4/5

k=4/5

2×5/4=2,5

Ըստ երրորդ հայտանիշի՝ եթե մի եռանկյան երեք կողմերն համեմատական են մյուս եռանկյան երեք կողմերին, ապա նման եռանկյուններ են։

AB/DE=9/3=3

BC/EF=12/4=3

AC/DF=18/6=3

AB/DE=BC/EF=AC/DF=k=3

0,8+1,6+2=4,4

5.5/4.4=1,25

0,8×1,25=1

1,6×1,25=2

2×1,25=2,5

1+2+2,5=5,5

Առաջադրանքներ քիմիայից

1/Տվեք օքսիդների խիստ սահմանումը։ Ինչո՞վ են տարբերվում օքսիդները պերօքսիդներից։

Օքսիդները այն բարդ նյութերն են, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է, և ունեն անպայման -2 օքսիդացման աստիճան:

Պերօքսիդներ, բարդ նյութեր, որոնց կազմի մեջ թթվածնի ատոմները միացած են մեկը մյուսի հետ։

2/Ստորև թվարկված օքսիդներից որո՞նք են սենյակային ջերմաստիճանում գազային վիճակում։

ա/ սիլիցիումի (IV) օքսիդ

բ/ ածխածնի (IV) օքսիդ

գ/ երկաթի (III) օքսիդ

դ/ ֆոսֆորի (IV) օքսիդ

ե/ ազոտի (II) օքսիդ

զ/ պղինձ (II) օքսիդ

3/Հետևյալ օքսիդները խմբավորեք ըստ ձեզ հայտնի դասակարգման ու տվեք դրանց անվանումը։

Հիմնային օքսիդ՝ K2O, CaO, SO2, Mn2O7

Թթվային օքսիդ՝ N2O5, Mn2O7, CrO3, CO2

Երկդիմի օքսիդ՝ BeO, ZnO, Al2O3

Անտարբեր օքսիդ՝ N2O, NO, CO, SiO2

4/Ըստ հետևյալ սխեմաների՝ ավարտեք համապատասխան քիմիական ռեակցիաների հավասարումները։

Li+O₂ => Li₂O

Ba+O₂ => BaO

P+O₂ => P₂O

Al+Cr₂O₃ => Al₂O₃+Cr

Na₂O+HCl => NaCl+H₂O

BaO+H₂SO₄ => BaSO₄+H₂O

Na₂SO₃+HCl => Na₂Cl+H₂SO₃

CrO+CO => Cr+CO₂

5/Գործնականում ինչպե՞ս կիրականացնեք հետևյալ փոխանակումը։ Գրեք համապատասխան քիմիական ռեակցիաների հավասարումները։

2Cu+O2=2CuO /օքսիդավերականգման/

CuO+H2SO4=CuSO4+H20 /փոխանակման չեզոքացման/

CuSO4+2NaOH2=Cu(OH)2+Na2SO4 /փոխանակման չեզոքացման/

Cu(OH)2+2HCl=CuCl2+2H2O /փոխանակման չեզոքացման/

6/ Առաջարկեք FeSO4 * 7H2O բյուրեղահիդրատից երկաթի (II) օքսիդի ստացման եղանակ։ Գրեք համապատասխան ռեակցիաների հավասարումները։

Տեղակալման ռեակցիա՝ Fe+H2SO4 => FeSO4+H2

Փոխանակման ռեակցիա` FeO+H2SO4 => FeSO4+H2O

Չեզոքացման ռեակցիա` Fe(OH)+H2SO4 => FeSO4+2H2O

Շաղկապ

Լեզվում կան բառեր, որոնք իրար են շաղկապում բառեր կամ ամբողջ
նախադասություններ։ Այդ բառեը միավորվում են շաղկապ խոսքի մասի մեջ։ Համեմատենք հետևյալ նախադասությունները. Գիրքը և տետրը դրված են սեղանին։
Աշակերտը մտավ դասարան և վերցրեց գիրքը։ Նախադասություններից
առաջինում և-ը իրար է շաղկապել նախադասության անդամներ, իսկ երկրորդում՝ նախադասություններ։ Բառեր և նախադասություններ իրար շաղկապող բառերը կոչվում են շաղկապներ։
Շաղկապները բաժանվում են երկու խմբի՝ համադասական և ստորադասական։ Համադասական շաղկապներն իրար են շաղկապում բառեր կամ համադաս, համազոր նախադասություններ, իսկ ստորադասական շաղկապները՝ ստորադաս նախադասությունը շաղկապում են գերադասին։
Համադասական շաղկապներից են՝ և, ու, բայց, իսկ, սակայն, էլ, այլ, նաև,
այլև, կամ, ապա և այլն։
Ստորադասական շաղկապներից են՝ որ, որովհետև, քանզի, մինչև որ, եթե, թեև, թեկուզ, թեպետ, որպեսզի, քանի որ և այլն։
Ըստ կիրառության՝ շաղկապները լինում են մենադիր, կրկնադիր և զուգադիր։

Մենադիր են միայնակ գործածվող շաղկապները:
Մութն ընկավ, և բոլորը ցրվեցին։
Կրկնադիր են կրկնվող շաղկապները:
Նա և՛ սովորում էր, և՛ աշխատում։
Զուգադիր են որոշակի զույգերով գործածվող շաղկապները:
Եթե թույլ տան, ապա կգամ։ Թեև դժվար էր, սակայն կատարեցինք։ Ոչ միայն եկավ, այլև բոլորին օգնեց։ Ոչ թե դժգոհեք, այլ փորձեք որևէ ձևով օգնել։

Կրկնադիր շաղկապների վրա շեշտ է դրվում, և նրանց կապակցած միավորները տրոհվում են ստորակետերով։ Շաղկապները նախադասության անդամ չեն համարվում։

Գործնական աշխատանք
1.Գտնե՛լ շաղկապները և խմբավորե՛լ (համադասական և
ստորադասական)։
Եթե, իսկույն, այնտեղ, բայց, և, մյուս, բոլոր, թեև,սակայն, որովհետև,
ինչպես, այս, որպեսզի, պատճառով, դեպի, քանզի,նաև, բացի, քանի որ։

Ստորադասական-եթե,և,թեև,որովհետև,որպեսզի,քանզի։

Համադասական-բայց,սակայն,նաև։
 2. Կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով եթե,
որպեսզի, որովհետև, սակայն, իսկ, և շաղկապները։

Ես քեզ կոգնեմ, եթե դու ինձ նույնպես օգնես։

Ես վազում եմ, որովհետև ուշանում եմ։

Ես ազատ ժամանակ ունեի, սակայն այն սխալ օգտագօրծեցի։

Եղբայրս ֆիլմ էր դիտում, իսկ ես դաս էի սովորում։

Ես աշխատանքս վերջացրեցի, և մայրիկս որոշեց ինձ տանի քայլելու։

Հասարակական քաղաքական կյանքը

Ազգային եկեղեցական ժողովը

Պատերազմի ընթացքում Ստալինը վերանայեց եկեղեցու նկատմամբ տարվող քաղաքականությունը, քանի որ Հայ առաքելական եկեղեցին կոչ էր անում կռվել ֆաշիզմի դեմ։

ԽՍՀՄ-ն որոշել էր միջազգային հարաբերություններում օգտագործել հայկական Սփյուռքի ազդեցությունը։

1945թ․Ստալինն ընդունեց հայոց կաթողիկոսի տեղապահ Գևորգ արքեպիկոս Չորեքչյանին։

1945թ․ հավաքվեց ազգային-եկեղեցական ժողովը, որին Գևորգ Չորեքչյանը ընտրվեց որպես Ամենայն հայոց կաթողիկոս։

Հայկական հարցի վերաբացումը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։

1945թ․ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում Մոլոտովը պնդում է, որ Կարսը և Արդահանը անցնեն Խորհրդային Միությանը, բայց ոչինչ չի ստացվում։ 1947թ․Նյու Յորքում Հայկական համաշխարհային կոնգրեսի անունից հուշագիր է ներկայացվում ԱՄՆ-ի կառավարությանը, որպեսզի ՄԱԿ-ի օրակարգ մտցվի հայկական հողային պահանջների հարցը։ Այդ ժամանակ Թուրքիան գտնվում էր մեծ տերությունների հետևում և Խորհրդային Միությունը չէր ցանկանում սրել հարաբերությունները Թուրքիայի հետ։ Եվ այդ հարցը մնում է օդում կախված։ 1965թ․ Սփյուռքի բոլոր համայնքներում նշվեց Մեծ եղեռնի 50-ամյա տարելիցը։ 1987թ․ Եվրոխորհրդարանը կոչ արեց Թուրքիան ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։

Անհատի պաշտամունքի դատապարտումը։

1953թ․ մարտի 5-ին մահացավ Ի․ Ստալինը։ Նրա մահվանից հետո ձերբակալվեց և գնդակահարվեց բռնություններ իրականացնող հիմնական պաշտոնյաներից մեկը՝ Բերիան։ Ստալինից հետո իշխանության համար կռիվ էր գնում և իշխանությունը անցնում է Նիկիտա Խրուշչովին։ Նրա ժամանակ վերանայվեցին շատ մարդկանց գործեր և նրանց ազատ արձակեցին, բռնադատվածներից շատերը արդարացվեցին հետմահու։ Այն ժամանակ աշխուժացավ հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքը, բայց երկրի տնտեսական վիճակը չփոխվեց։

թեստ 2

Հայ ժողովրդի զավակները ռազմի դաշտում

Հայկական դիվիզիաների կազմակերպումը և նրանց մարտական ուղին։

Հայրենական պատերազմի հայ մասնակիցների զգալի մասը կենտրոնացած էր հայկական ազգային վեց դիվիզիաներում։

Հայկական զորամիավորումներից առաջինը ռազմաճակատ մեկնեց 390րդ դիվիզիան, որը 1942թ․ Ղրիմի Կերչի թերակղզում ունեցավ ծանր կորուստներ։

76-րդ լեռնահրաձգային դիվիզիան կռվում էր Ստալինգրադում։Գործած սխրանքների համար այն վերակոչվեց 81-րդ զվարդիական դիվիզիա

Հովհանես Իսակովը եղել է ծովակալ, այնուհետև նաև Խորհրդային միության նավատորմի ծովակալ

Սերգեյ Խուդյակովը, Հովհանես Բաղրամյանը, Համազասպ Բաբաջանյանը, Սերգեյ Ագանովը գրավել են բարձր պաշտոններ և ակտիվորեն մասնակցել խոշոր ռազմական խմբավորման մեջ։

Պարտիզանական պայքարի շարերում։

Հայ պարտիզանների հիմնական զանգվածը կազմում էին ռազմագերիները և թշնամու ռազմակալած տարածքների հայկական բնակավայրերի բնակչությունը։

Հայ ռազմաերիները պարտիզանության էին դիմել երկու ճանապարհով՝փախուստով համակենտրոնացման ճամբարներից և հայկական լեգեոնից։

Պատերազմի սկզբնաան շրջանում խորհրդային բանակը նահանջում էր տալով մեծ կորուստներ, այդ թվում և գերիներ 

1942թ․ կազմակերպվեց նաև տանսերկու գումարտակից բաղկացած հայկական լեգեոնը:

Լեգեոնի միջոցով րանք ձգտում էին ֆաշիստական հնարավոր ճնշումներից պաշտպանել հայ ժողովրդին, եթե պատերազմն ավարտվեր Գերմանիայի հաղթանակով։

Պատերազմի ավարտը

1945թ․ Բեռլինի ճակատամարտում խորհրդային բանակի հաղթանակով ավարտվում է Հայրենական մեծ պատերազմը, իսկ 1945թ․ սեպտեմբերին ավարտվեց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը ԽՍՀՄ-ի, Անգլիայի, Ֆրանսիայի և այլ պետությունների հաղթանակով։

Հարցեր և առաջադրանքներ

Առաջադրանք.
1․ Ներկայացրե՛ք Հայաստանը ֆաշիստական Գերմանիայի ռազմական պլաններում։

Գերմանիան որոշել էր օգտագործել Հայաստանից աքսորված հայերին իրենց պլանները իրականացնելու համար և ստեղծվեց Հայկական ազգային խորհուրդը Արտաշես Աբեղյանի նախագահությամբ։

Թուրքիան այդ ընդացքում պայմանագիր ստորագրելով ֆաշիստական Գերմանիայի հետ նրան օգնում էր։

Թուրքիան ԽՍՀՄ-ի վրա հարձակվելու համար սօասում էր Ստալինգրադի ճակատամարտին և խորհրդային հաղանակը կանխեց հայ ժողովրդի համար մեծ վտանգ սպառնացող Թուրքիայի հարձակումը։

2․ Ներկայացրե՛ք հայկական դիվիզիաները, ԽՍՀՄ հայ հերոսներին և մարշալներին, նրանց մարտական ուղին։

Հայրենական պատերազմի հայ մասնակիցների զգալի մասը կենտրոնացած էր հայկական ազգային վեց դիվիզիաներում։

Հայկական զորամիավորումներից առաջինը ռազմաճակատ մեկնեց 390րդ դիվիզիան, որը 1942թ․ Ղրիմի Կերչի թերակղզում ունեցավ ծանր կորուստներ։

76-րդ լեռնահրաձգային դիվիզիան կռվում էր Ստալինգրադում։Գործած սխրանքների համար այն վերակոչվեց 81-րդ զվարդիական դիվիզիա

Հովհանես Իսակովը եղել է ծովակալ, այնուհետև նաև Խորհրդային միության նավատորմի ծովակալ

Սերգեյ Խուդյակովը, Հովհանես Բաղրամյանը, Համազասպ Բաբաջանյանը, Սերգեյ Ագանովը գրավել են բարձր պաշտոններ և ակտիվորեն մասնակցել խոշոր ռազմական խմբավորման մեջ։

3․ Իրականացրե՛ք հարցում ձեր ընտանիքներում և պարզեք՝ ձեր պապերը մասնակցե՞լ են Հայրենական Մեծ  պատերազմին, պատմե՛ք այդ մասին

Իմ պապիկը Գենոս Իսկանդարյանը մասնակցել է երկրերդ համաշխարհային պատերազմում իսկ իր եղբայրը այդ պատերազմում զոհվել է։

История происхождения флейтъ

Древнейшей формой флейты является свисток. Постепенно в свистковых трубочках стали прорезать пальцевые отверстия, превращая простой свисток в свистковую флейту, на которой уже можно было исполнять музыкальные произведения. Первые археологические находки флейты датируются 35 — 40 тысяч лет до нашей эры, таким образом, флейта является одним из древнейших музыкальных инструментов.

Продольная флейта была известна в Египте ещё пять тысяч лет тому назад, и она остаётся основным духовым инструментом на всём Ближнем Востоке. В Европе была широко распространена в XV—XVII вв. Продольная флейта, имеющая 5-6 пальцевых отверстий и способная к октавному передуванию, обеспечивает полный музыкальный звукоряд, отдельные интервалы внутри которого могут меняться, образуя различные лады посредством перекрещивания пальцев, закрытия отверстий наполовину, а также изменения направления и силы дыхания. Ныне изредка применяется при исполнении старинной музыки.

Թարգմանություն

Ֆլեյտայի նախնական ձևը սուլչն էր։ Աստիճանաբար սուլիչի վրա սկսեցին մատերի համար անցքեր կտրել, որոնց օգնությամբ սովորական սուլիիչը դարձավ սլուիչ ֆլեյտա։ Առաջին ֆլեյտայի պատմական մնացորդները գտնվել են Ք․ա․ 35-40 տարի առաջ և այդպես համարվում է ամենահին երաժշտական գործիքներից մեկը։

Երկայնական ֆլեյտան հայտնի էր դեռ Եգիպտոսում դեռ 5000 տարի առաջ և այն մնում է հիմնական փողայն գործիքը ողջ մերձավոր արևելքում։ Եվրոպայում շատ տարածված էր XV-XVII դդ․-ում։ Երկայնական ֆլեյտան ունենալով 5-6 անցքեր մատեր համար և հարմար է ակտիվ փչելու համար, ապահովում է ամբողջական երաժշտական ձայն, որի միջի ինտերվալները կարող են փոխվել, որոնք առաջացնում են տարբեր լադեր մատերի կոմբինացիաներից կախված, կլապանների փակումը կիսով չափ և օդի ուժգնության ուղղությամբ։Հիմա հազվադեպ օգտագործվում է հին երաժշտություն ներկայացնելու համար։

Բջջի բաժանումը՝միտոզ

Բջիջն ունի բարդ կառուցվածք՝արտաքինից պատված է բջջաթաղանթով, որի տակ պլազմային թաղանթն է։

Պլազմային թաղանթը նուրբ թաղանթ է, որը կազմված է լիպիդների երկու շերտից։

Պալզմային թաղանթը գտնվում է անընդհատ շարժման մեջ, վնասվածքների դեպքում վերականգնվում է։

Սնկերի, բակտերիաների և բուսական բջիջների պլազմային թաղանթը արտաքինից պատված է բջջապատով։

Կենդանական բջիջները բջջապատ չունեն, որին փոխարինում է գլիկոկալիքսը։

Բջջում կան բազմաթիվ օրգանոիդներ՝միտոդրիումներ,պլաստիդներ,էնդոպլազմային ցանց,լիզոսոմներ և այլն, որոնք նույնպես ունեն պլազմային թաղանթ։

Կան նաև թաղանթ չունեցող օրգանոիդներ։

Պլազմային թաղանթով խոշոր մոլեկուլների, պինդ մասնիկների թափանցումը բջիջ անվանում են ֆագոցիտոզ, իսկ հեղուկի կաթիլների թափանցումը պինոցիտոզ։

English

За каждым преступлением следует наказание

При обсуждении  романа Достоевского«Преступление и наказание» мы говорили о теории «обыкновенных» и «необыкновенных». Обыкновенные люди должны жить в послушании и не имеют права переступать закона. А необыкновенные имеют право делать всякие преступления и всячески преступать закон. Обсуждение теоремы было очень интересным, потому что у всех было свое мнение, и иногда возникали некоторые споры.

Так же поговорили о главной причине преступления ,которое совершает герой романа Раскольников. Оказывается главной причиной совершения преступления стали не деньги, а собственная философия Раскольникова.

Նման եռանկյուններ, մի քանի կիրառություններ

1. Եռանկյան միջին գիծը զուգահեռ է նրա կողմերից մեկին և հավասար է այդ կողմի կեսին:
2. Եռանկյան միջնագծերը հատվում են մի կետում և այդ կետով

տրոհվում 2 : 1 հարաբերությամբ՝ հաշված գագաթից:

Հացրեր և առաջադրանքներ

պատ․K=2

24/2=12

Պատ.12

13*2=26

Քանի որ AD/DC=BE/EC,<C(փոքր եռանկյուն)=<C(մեծ եռանկյուն)=>Եռ․ABC համեմատական է Եռ․ DEC:

x+2x=18

3x=18

x=18/3=6

6*2=12

պատ․12 կամ 6

պատ․15